فتوای هسته‌ای

    هفتمین دور مذاکرات ایران و گروه 1+5 پس از 3 دور مذاکره در ژنو، دو دور در استانبول، یک دور در بغداد و یک دوره در مسکو، هفته پیش در آلماتی قزاقزستان پس از یک وقفه 8 ماهه از سر گرفته شد.

    پس از مذاکرات خردادماه در مسکو، زنجیره اتفاقات و تحولاتی رخ داد که بیش از پیش بر همگان، مبرهن گشته چه کسی طالب مذاکره است؛ گروه 1+5 یا ایران؟!  

   

    تهدید حمله نظامی، فشارهای دیپلماتیک و رسانه‌ای و تحریم‌های همه‌جانبه اقتصادی که فلج کننده می‌خوانندش، هیچ خللی در اراده ملت غیور ایران وارد نکرده است. در بعد داخلی، ایرانیان 22 بهمن امسال، استوارتر از همیشه به خیابان آمده و در عین خاطرنشان کردن مشکلات اقتصادی و معیشتی خود؛ یک‌صدا بر حمایت قاطع از انقلاب، آرمان‌های امام^(ره) و مواضع استکبارستیزانه و منویات مقام معظم رهبری باز هم تأکید کردند. در بعد خارجی، برگزاری اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد در تهران و اعلام پشتیبانی جامعه بین‌المللی از حقوق حقه ایران، واهمه اروپایی‌ها از تحکیم بیشتر موضع غرب‌ستیزانه ایران و مقاومت در عین فشارهای استکباری و الگوگیری از آن در کشورهای عربی و موج بیداری اسلامی منطقه و البته ضررهای هنگفت اقتصادی کشورهای تحریم‌کننده، مجموعه عوامل درون‌زا و برون‌زایی بود که بر نتایج این دور از مذاکرات تأثیر داشت.

    در ابتدای مذاکرات قزاقستان، مثل همیشه طرف‌های غربی، با ادبیات تحکمی خود سخن گفتند و هم‌زمان در بیرون از سالن اجلاس «مایکل مان» (مشاور رسانه‌ای خانم اشتون) با برپایی نشست خبری، ایران را به ساخت سلاح هسته‌ای متهم کرد و سناتورهای آمریکایی از اتحادیه اروپا درخواست تشدید تحریم‌ها را کردند! اما وقتی با واکنش قاطع دکتر جلیلی و استدلال‌های متقن وی(از سنخ موارد پیش‌گفت بالا) روبه‌رو شدند، سریعا موضع خود را تعدیل کرده و با مشاهده مقاومت نماینده ملت ایران، برای اولین بار با عقب‌نشینی آشکار، همت خود را در مثبت نگه داشتن مذاکرات نشان دادند.

    در فاز اول، مذاکرات، به چهارچوب پیشنهادی ایران در مسکو برای روند انجام مذاکره(اصطلاحا Modality) تن در دادند که زمان‌بندی مشخص ادامه گفت‌وگوها و محتوای دقیق موضوعات مورد بررسی و برداشتن گام‌های ملموس در روند اعتمادسازی متقابل طی 6 ماه آینده از جمله آن است و طبق آن مقرر شد ادعاها و اتهامات گروه 1+5 به‌طور مستند و مستدرک در جلسه کارشناسان در استانبول در تاریخ 27 و 28 اسفندماه به‌طور مشروح طرح و بررسی شده و هم‌چنین گام‌های اعتمادسازی در لغو تحریم‌ها تعیین و نتیجه شفاف آن در نشست بعدی قزاقستان در 14 فروردین 92 ارائه و جمع‌بندی شود.

    در فاز دوم، با مقاومت تیم مذاکره کننده ایرانی مبنی بر حق مصرح قانونی و مسلم ایران برای تأمین نیاز سوخت 20% و طی چالش‌های فراوان گروه 1+5 از درخواست پیشین خود مبنی بر توقف غنی‌سازی در فردو، عقب‌نشینی کردند. که این موضوع در کنفرانس خبری دبیر شورای عالی امنیت ملی صراحتا اعلام شده و خانم اشتون هم در پاسخ به سؤال خبرنگار غربی مبنی بر تأیید حرف‌های دکتر جلیلی سکوت کرده و تلویحا آن را تأیید نمود.

    آخرین فاز نشست قزاقستان، برگ برنده ایران بود که موفقیت غایی را رقم زد. در این مرحله در پاسخ به درخواست گروه 1+5 مبنی بر تضمین اعتمادساز ایران برای عدم تلاش برای دست‌یابی به سلاح اتمی، طرف ایرانی با تبیین مبانی فقهی حکومت دینی و جایگاه ولایت فقیه در سیاست‌گذاری نظام، سند فتوای بین‌المللی رهبر معظم انقلاب مبنی بر تحریم ساخت و به‌کارگیری سلاح اتمی به‌عنوان بالاترین و تنها تضمین جمهوری اسلامی ایران به طرف مقابل ارائه شده و تیم مذاکره کننده 1+5 را مجاب به پذیرش و قبول آن نمود.

    این‌گونه بود که بالاخره بازی برد-برد مذاکرات طرفین به گفته بی‌بی‌سی «به نتیجه رسید» یا بنا به اعلام اینترفاکس «مذاکرات مفید بوده» و در نهایت شبکه المیادین از آن به «عقب‌نشینی بی‌سابقه از مواضع خود» تعبیر کرد. اشتون نتایج مذاکرات آلماتی را مثبت ارزیابی کرد و از ایران خواست با دیده مثبت به پیشنهاداتش نگاه کند و وزیر خارجه آمریکا و انگلیس نیز آن را مفید و مثبت ارزیابی کردند.

    اما،...

    با همه این اوصاف بایستی منتظر تحقق مراحل بعدی توافقات کشورهای 1+5 بود، چراکه همگان می‌دانند غربی‌ها به پیمان بستن و پیمان شکستن عادت دیرینه دارند.

 

 

سرمقاله هفته نامه سرخط شماره 6 مورخ 91/12/12 با عنوان فتوای هسته ای.

بازنشر در:

 

پایگاه خبری تحلیلی رویش/یادداشت میهمان-حمیدرضا جیهانی/فتوای هسته ای

خبرگزاری تسنیم / یادداشت بین المللی/ فتوای بین المللی مقام معظم رهبری