اندر چیستی و کیستی شمس تبریزی

نام: محمدبن علی ملکداد تبریزی

لقب: شمس تبریزی

مذهب: اسماعیلی مذهب(شناخت مولانا,ناصرنجمی ص21)

نسب: ابوبکرسله باف سنی(نفحات الانس,ص464)

پاره‌ای از اعتقادات:

میگوید: سماع و آوازه‌خوانی به همراه موسیقی و رقص یک عبادت برتر است، و حتی برای برخی افراد واجب است.(نفحات الانس، ص464 - مجموعه مقالات شمس، ص184)

روزی برای نظربازی و عشق بازی از مولوی سه چیز درخواست کرد:

یکی همسر مولوی، یکی پسر مولوی که هنوز بالغ نشده بود و قدری شراب از محله زرتشتیان؛ که مولوی هر سه رابرای استادش فراهم کرد.(نفحات الانس، ص466)

مولوی پس ازملاقات باشمس، قیل و قال و درس و مدرسه را رها کرد و به رقص و نغمه‌سرایی و سماع و عشق‌پردازی پرداخت.(نفحات الانس، ص25)

علما وبزرگان قونیه، شمس را مانند منصور حلاج، جادوگر و ساحر و رند و لاابالی می‌دانستند.(نفحات الانس، ص25)

او در شصت سالگی به دختر جوانی بنام کیمیا خاتون دلبستگی پیدا کرد و آخر با او ازدواج کرد؛ اما به دلیل رفتار خشن شمس و مشاجره طولانی که بین این نو داماد پیر و نوعروس جوان رخ داد؛ عروس جوان پس ازیک بیماری سه روزه جوان مرگ شد.(پله پله تا ملاقات خدا، دکتر زرین کوب، ص141)

شمس می‌گوید:

وقتی پیامبربه معراج رفت جبرئیل به پیامبرگفت: اگر چهار برابر عمر نوح فرصت داشته باشم و فضایل عمربن خطاب را بشمرم، مناقب او تمام نخواهد شد؛ اما عمر با همه فضیلت‌هایی که دارد، تنها یک خوبی ازخوبی‌های ابوبکر است!(مجموعه مقالات شمس تبریزی، ص400)